Матысь Шунды ӝужан пал

Википедиысь материал
Матысь Шунды ӝужан пал кунъёс

Маты́сь Шунды́ ӝужа́н пал шуыса географиын но политикаын нимало туж бадӟым улосэз: Шор зарезьлэн лымшор но шунды ӝужан пал люкетъёсысеныз Перс сюмозь. Матысь Шунды ӝужан палъёслэн бадӟымез люкетсы кылле Азиын, оглюкетсы гинэ Африкаын.

Кунъёсыз[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

Нокыӵе споръяськонъёстэк отчы пырто таӵе кунъёсты: Бахрейн, Египет, Иран, Турция, Ирак, Израиль, Иордания, Кувейт, Ливан, Оман, Катар, Сауд Аравия, Сирия, Огазеяськем араб эмиратъёс, Йемен но палестин музъемъёсты (Сектор Газа но Иордан шурлэн шунды пуксён пал ярдурез).

Куддыръя таос борды ватсало на Магриб кунъёсты: Алжир, Ливия, Марокко но Тунис, озьы ик Судан, малы ке шуоно, Африкаысь со кунъёс история но культура ласянь туж юн герӟаськемын вылӥ верам Азия кунъёсын. Мавритания но Сомали озьы ик герӟаськемын Матысь шунды ӝужан пал кунъёсын, сокем ик юн ӧвӧл ке но ини. Афганистан но Пакистан сярысь ке верано, соос Шор Азилы трослы матынгес, Матысь шунды пуксён паллы сярысь. Турция но Кипр ассэ Европае пырто.

Кылъёсыз[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

Матысь шунды ӝужан палан тужгес вӧлмемын араб, фарси, турок но курд кылъёс; со сяна, вань на отын туж уно мукет кылъёс но диалектъёс.

Осконъёс[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

Та улосын улӥсьёс ваньмыз сямен мусульманъёс луо. Озьы ке но, ӵапак Матысь Шунды ӝужан пал музъем вылын интыяськемын мукет религиослэн но – иудаизмлэн но христианстволэн – центръёссы но святыняоссы.