Кузебай Герд:версиослэн висъяськемзы

Википедиысь материал
Пушкесэз ӵушемын Пушкесэз ватсамын
Тупатонлэн валэктонэз ӧвӧл
MystBot (вераськон | Ваёсъёс)
ч-п r2.7.1) (робот ватсаз: en:Kuzebay Gerd
20-тӥ чур: 20-тӥ чур:
[[Категория:Литература Удмуртиын]]
[[Категория:Литература Удмуртиын]]


[[en:Kuzebay Gerd]]
[[fi:Kuźebai Gerd]]
[[fi:Kuźebai Gerd]]
[[mrj:Кузебай Герд]]
[[mrj:Кузебай Герд]]

14:01, 12 Толсуре 2011 выллем версия

Кузебай Герд (зэмос нимыз Кузьма́ Па́влович Ча́йников) — удмурт кылбурчи, фольклорист но этнограф. Удмурт кылын гожъям кылбурчиос пӧлысь одӥгез тужгес тодмоез но кужмоез.

Вордскемын 2-тӥ толшоре 1898-тӥ арын туала Вавож ёросысь Покчивуко гуртын). 1912-тӥ-16-тӥ аръёсы дышетскиз дышетӥсьёсты дасянъя Кукаркаысь семинариын. 1916-тӥ-1918-тӥ аръёсы кивалтӥз Бадӟым Учаысь кык классъем школаен, берлогес кивалтыны ӧдъяз Малмыж уонолэн удмурт отделэныз. Уездын кылдытӥз удмурт школаос но Выль Мултанысь педтехникум. Озьы ик усьтӥз нырысетӥ удмурт нылпи юртъёс. 1920-тӥ арын поттыны ӧдъяз «Муш» нылпи журнал.

1922-тӥ-1925-тӥ аръёсы дышетскиз Литературно-художественной Вылӥ институтын, 1926-тӥ-1929-тӥ аръёсы тодон-валан люка аспирантураын. Татын со матысь тодматске но эшъяське А. Луначарскиен, Д. Фурмановен, С. Есенинэн, В. Маяковскиен но трос мукет адямиосын.

1923-тӥ арын Герд кичӧлтэмъя кылдӥз удмурт калыклэн культураезлы сӥзем «Бӧляк» огазеяськон. 1926-тӥ арын кылдӥз удмурт гожъясьёслэн нырысетӥ ВУАРП огазеяськонзы.

Гердэз пытсэт сьӧры келязы 1932-тӥ арын, янгыше уськытӥзы СОФИНлэн (Финн выжыысь калыкъёсты мозмытон союзлэн) ужезъя. нырысь пуктӥзы 10 арлы, собере 1-тӥ шуркынмонэ 1937-тӥ арын туала Карелиысь Медвежьегорск ёросысь Сандормох гурт вӧзын ыбизы. Тодосчилэсь ӟеч нимзэ берыктӥзы 1958-тӥ арын.

Кузебай Герд гожъяськиз удмурт но ӟуч кылын. Кылбуръёсыз кылдӥзы удмурт калык кырӟанъёс но выжыкылъёс улсын. Улэп дыръя кылбуръёсыз потӥзы "Крезьчи" (1922), "Сяськаяськись музъем" (1927), "Лёгетъёс*(1931) сборникъёсын.

Герд - удмурт нылпи литературалэсь инъетсэ кылдытӥсь, пиналъёслы дасяз 80-лэсь трос кылбуръёс но 40 веросъёс. Покчи классъёсын дышетскисьёслы кылдытӥз "Шуныт зор" (1924), "Выль сюрес" (1929), "Арифметика" (1925) учебникъёс. Со сяна, Кузебай Герд - фольклорлы, этнографилы, кыллы но лиературалы сӥзем уно 100 статьяослэн авторзы. Аспирантураын дышетскыкуз, со дасяз "Удмуртская загадка" но "Родильные обряды и восточнофинская колыбель" диссертациоссэ (утемын ӧвӧл).

Линкъёс