Дыр

Википедиысь материал

Дыр — материлэн валтӥсь улон формаез (пространствоен ӵош ик), кудӥз луэ ог-огзэс вошъясь явлениослэн законъя радъяськись координацизы. Со объективно вань но вырись материен висъяны луонтэм герӟаськемын.

Дыр луэ одӥгез валтӥсь физической величина, мертан единицаез секунд шуыса нимаське (Единицаослэн СИ калыккуспо системаязы). Дыр пыре трос физика формулаосы, отын сое t латин букваен оло τ грек букваен огшоры пусйыло.

Физика дыр[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

Физика дырлэн таӵе аслыкъёсыз вань:

  • дыр одӥг пала ӧръяськемын: со ортчем вакытысь вуонояз «бызе»;
  • Югыт дуннеын пӧртэм интыосын дыр пӧртэм ӝоглыкен «бызьыны» быгатэ.

Кыкетӥ аслыксэ озьы ик «дырлэн кырыжамез» шуо.

Туала физикаын дырлэсь кылдэмзэ, аслыкъёссэ валэктыны туртто кӧня ке концепциос но теориос. Озьы ке но, адямилы дырез пумозяз валаны уг пӧрмы на.

Дыр физикалэн куд-ог быдэстымтэ ужпумъёсыз[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

  • Малы оглом дыр бызе?
  • Малы дыр котьку оглань бызе?
  • Вань-а дырлэн квантъёсыз?
  • Пространстволэн куинь мертэтэз вань — кузьдала, пасьтала, ӝуждала. Малы дырлэн одӥг гинэ мертэтэз вань?