Фарер шормуӵъёс
| |||||
Гимн: «Тон чебер, мынам музъеме» | |||||
Ошибка Lua в Модуль:Wikidata на строке 301: Функция для отображения значения не найдена.. | |||||
Официальной кылъёс | Фарер кыл но Дани кыл | ||||
Шоркар | Торсхавн | ||||
Королева Вылӥ комиссар Премьер-министр |
Маргрете II Лене Мойелль Йохансен Боардур оа Стайг Нильсен | ||||
Территория • Ваньмыз |
183-тӥ интыын 1393 км² | ||||
Улӥсьёс • Дунъян (2020) • Плотность |
51 628[1] адями (209-тӥ интыын) 37,1 адями/км² | ||||
ВВП • Ваньмыз (2017) • Адямилы быдэ |
3 млрд. долл. 61,325 долл. | ||||
Валюта | Фарерская крона[d] | ||||
Интернет-домен | .fo[d] | ||||
ISO код | FO | ||||
МОК код | FRO | ||||
Телефон код | +298 | ||||
Дырлэн зонаосыз | UTC±0:00[d] |
Фарер шормуӵъёс (фарер Føroyar, Фёройар — «Ыж шормуӵъёс»; дани Færøerne, норв. Færøyene) — Атлантической океанлэн уйшор люкетысьтыз архипелаг но Дания Королевствое пырись автономия. Шотландия (Шетланд шормуӵъёс) но Исландия куспы интыяськемын.
Этимологизы[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
Шормуӵъёслэн нимзы fearann («музъем») кельт кыллэсь кылдэмын. XV даурысен шормуӵъёсын Дания кузёяське, но датчанъёс соосты Fareyjar шуо («ыж шормуӵъёс» дани сямен).
Географизы[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
Шормуӵъёслэн шоркарзы но валтӥсь портсы Торсхавн кар луэ (отын улӥсьёслэн лыдзы — 20 885 пала адями). Со Стреймой шормуӵлэн лымшор-ӵукшорпал ярдураз интыяськемын. Фарер шормуӵъёсысь быдӟалаезъя кыкетӥ улон инты — Клаксвуйк (4773 мурт).
Фарер шормуӵъёс архипелаг 18 шормуӵлэсь сылэ, со пӧлысь 17-аз калык улэ. Валтӥсь шормуӵъёс: Стреймой, Эстурой, Судурой, Воар, Сандой, Бордой. Тужгес но бадӟымез — Стреймой (быдӟалаез 373,5 км²). Вань шормуӵъёслэн огъя басьтэм площадьзы — 1395,74 км².
Архипелагысен Исландия дорозь — 450 км, Норвегиозь — 675 км, Копенгагенозь — 1117 км. Экономической зарезь зона Фарер шормуӵъёс дурысен 200 зарезь милялы кыстӥськемын.
Шормуӵъёслэн тужгес но ӝужыт интызы луэ Эстурой шормуӵысь Слаттаратиндур нимо гурезь, со 882 метр ӝужда.
Улӥсьёссы[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
2020-тӥ арын лэсьтэм дунъямъя Фарер шормуӵъёсын ог 51 628 адями улэ[1].
Калык уногес фарер кылын вераське; кыкетӥ кыл луыса дани кыл но туж вӧлмемын, малы ке шуоно азьло дыръя шормуӵъёсын Дания быдэсак кивалтэ вал.
Улӥсьёслэн лыдзы 1-тӥ толшоръя [2] | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 |
38 706 | ↘38 600 | ↗38 710 | ↗39 121 | ↗39 760 | ↗40 382 | ↗41 174 | ↗41 509 | ↗42 113 | ↗42 785 |
1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 |
↗43 242 | ↗43 600 | ↗44 052 | ↗44 377 | ↗44 686 | ↗45 348 | ↗45 675 | ↗46 240 | ↗46 883 | ↗47 576 |
1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 |
↗47 773 | ↘47 347 | ↘47 204 | ↘46 737 | ↘45 261 | ↘43 643 | ↘43 326 | ↗43 747 | ↗44 228 | ↗44 763 |
2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 |
↗45 343 | ↗46 131 | ↗46 945 | ↗47 653 | ↗48 152 | ↗48 303 | ↘48 125 | ↗48 268 | ↗48 311 | ↗48 613 |
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | ||
↘48 494 | ↘48 447 | ↘48 204 | ↘48 062 | ↗48 153 | ↗48 617 | ↗49 121 | ↗49 823 |
Улӥсь калыкъёс[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
Калык | Улӥсьёслэн лыдзы (2011)[3] |
---|---|
Фареръёс | 45 361 (90,8 %) |
Датчанъёс | 1546 (3,1 %) |
Исландецъёс | 201 (0,4 %) |
Англичанъёс | 190 (0,3 %) |
Филиппинъёс | 103 (0,2 %) |
Норвегъёс | 99 (0,2 %) |
Таецъёс | 86 (0,1 %) |
Румынъёс | 67 (0,1 %) |
Гренландиысь эскимосъёс | 62 (0,1 %) |
Сербъёс | 57 (0,1 %) |
Ӟучъёс | 55 (0,1 %) |
Шормуӵъёслэн тусъёссы[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
Торсхавн карысь вуж коркаос
Территориослы люкиськемзы[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
Фарер шормуӵъёс люкемын куать улослы (фарер sýsla, sýslur, сисла) но 34 коммуналы, 2008-тӥ арозь сизьым бырйиськон округлы люкон но вал. Сислаос люкисько 120 каръёслы но коммунаослы[4].
Сислаослэн местной самоуправленизы ӧвӧл, соос пушкын центральной властьлэн представительёсыз луо сисельманъёс (sýslumaður).
Науказы[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
Фарер шормуӵъёсын Торсхавнын асьсэлэн университетсы вань.
Фарер университет 1965-тӥ арын Фарер научной обществолэн тыршеменыз кылдытэмын вал (ачиз общество 1952-тӥ арын кылдэмын). Университетэ пыро куинь факультетъёс: Фарер кылъя но литературая, Наукая но технологияя, Историяя но социальной наукаосъя. Университет дася наукаосъя магистръёсты но бакалавръёсты. Отын 142 студент гинэ дышетске. Университетлэн бюджетэз луэ 19 миллион дани крона арлы быдэ.
Валэктонъёс[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
- ↑ 1,0 1,1 Faroe Islands :: People and Society Эскеремын 2020-08-30 аре
- ↑ IB01020 Changes in population by born, dead and migrated (1970-2016) Føroyar.
- ↑ Filipinsk og teilenskt vunnu fram sum móðurmál Эскеремын 2015-12-15 аре
- ↑ faroeislands.dk