Чишмы ёрос
<table class="infobox infobox-Не указана строка для хеширования. " style="" >
Герб Ошибка Lua в Модуль:Wikidata на строке 301: Функция для отображения значения не найдена.. |
Флаг[d] Ошибка Lua в Модуль:Wikidata на строке 301: Функция для отображения значения не найдена.. |
Шаер
Статусэз
муниципал ёрос
Кытчы пыре
Башкортостан
Люкетъёсыз
18 поселение
Административной центрез
Чишмы
Кылдытон дыр
1930 ар
Администраци йыр
Уразметов Флюр Зинурович
Депутатъёслэн кенешсылэн тӧроез
Бикмеев Халил Халитович
Официальной кылъёс
башкир, ӟуч
Улӥсьёс (2015)
53 071 (1,3 %, 11-тӥ интыын)
Плотность
29,1 адями/км²
Улӥсь калыкъёс
бигеръёс, ӟучъёс, башкиръёс, украинъёс
Осконъёс
ислам, православие
Быдӟалаез
1 824 км²
(34-тӥ интыын)
Часовой пояс
Гринвич дыр+5
Автомобиль код
02, 102
chishmyrb.ru
Чишмы ёрос ВикиCommons-ын
Чишмы ёрос (баш. Шишмә районы) — Башкириысь муниципал ёрос.
Центрез — кар типъем Чишмы посёлок.
Интыяськемез[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]
Чишмы ёрос интыяське Башкортостанлэн шораз. Ёростӥ бызё Дёма, Уршак, Кармасан, Чермасан, Уза шуръёс. Озьы ик отын 250 пала тыос лыдъясько. Ёрос пыр Уфа — Муско чугун сюрес но Уфа — Самара трасса ортче.
Историез[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]
Чишмы ёрослэн узыр историез. Башкирилэн шорсюлмаз интыяськыса, со троссэ адӟиз. Та музъемъёстӥ XIV даур пумын ортчиз Тамерланлэн армиез. XVIII даурын Михельсон полковник Чишмы пыр Пугачев пала мынӥз. 1920-тӥ арын М. В. Фрунзе Чишмы станциысь тӧдьыосты улляз.
Озьы ик та ёрос тодэ на Тура-ханэз но Хусейн-бекез — соослы Чишмы вӧзын нимысьтыз мавзолейёс пуктэмын.
Чишмы ёросысь Калмашево гуртын юн утиське мусульман шайвыл, отын вань на 18-тӥ даурысь шайгуос. Барсуанбашево гуртын утиське 1724-тӥ арын пуктэм мечеть. Енгалышево гуртын кылемын XX даурлэн кутсконаз Манаев купецлэн пуктэм земской школаез.
Улӥсьёсыз[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]
2010-тӥ арын ортчем лыдъян-чотанъя, Чишмы ёросын уло: 55 % — бигеръёс, 20,2 % — ӟучъёс, 18,7 % — башкиръёс, 2,5 % — украинецъёс, 1,5 % — мордва, 2,1 % — мукет выжыосысь потэм калыкъёс.
Ёросын вордскем тодмо адямиос[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]
- Мустай Карим (Кляшево гурт) — башкир кылбурчи;
- Давлетов Ахмет-Сагадат Гареевич (Новая гурт) — хирург, эм тодосъя доктор, профессор, Башкир АССР-ысь тодос удысысь дано ужась, РСФСР-ысь но Башкир АССР-ысь дано врач.
- Зайтуна Бикбулатова (Сафарово гурт) — СССР-ысь калык артистка;
- Кузеев, Раиль Гумерович (Аминево гурт) — этнограф но историк, история тодосъя доктор, профессор, РАН-лэн ёзчиез-корреспондентэз, Башкортостанысь Наукаосъя Академиысь академик;
- Фарида Кудашева (Кляшево гурт) — Башкортостанысь но Татарстанысь дано артистка;
- Сайфи Кудаш (Кляшево гурт) — гожъяськись;
- Талига Бикташева (Арсланово гурт) — Башкортостанысь калык артистка;
- Муса Гали (Старомусино гурт) — гожъяськись;
- Динис Исламов (Новомусино гурт) — гожъяськись;
- Хасанов Анас Габбасович (Нижнехозятово гурт) — 1990-тӥ-1995ӧ-тӥ аръёсы БАССР-ысь-БССР-ысь-Башкортостанысь кунпуш ужъёсъя министр, Башкир Элькунысь Кун Кенешлэн тӧроез.