Бадӟым Каркалай

Википедиысь материал
Гурт
Бадӟым Каркалай
56°59′56″ с. ш. 52°21′49″ в. д.HGЯO
Кун Россия
Историез но географиез
Часовой пояс UTC+04:00[d]
Улӥсез
Улӥсез
Лыдпусо тодметъёс
Телефон кодэз +7 34130
Почта интыпусэз 427230
Показать/скрыть карты
Бадӟым Каркалай на карте
Бадӟым Каркалай
Бадӟым Каркалай

Бадӟым Каркалай (ӟуч Большой Каркалай) — Удмуртиысь Ува ёросысь ӟуч гурт. Пыре Каркалай гурт поселение. Интыяськемын Ува — Мушковай — Чекан автомобиль сюрес дурын, ёрослэн центрезлэсь 11 километрын шунды ӝужан пала но Ижлэсь 54 километрын шунды пуксён пала. Гурт пыр Каркалай шур бызе.

Историез[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

Солэн нырысетӥ нимыз Костинский починка вылэм. Гуртэз 1864-тӥ арын ӟуч крестьянъёс инъязы.

XIX даурлэн пумаз гуртын одӥг гинэ Каркалай шур дуртӥ уйпалась лымшор пала кыстӥськем палдуръем урам вылэм.

Гуртлэн бусыосыз кыллизы солэсь шунды пуксён но шунды ӝужан палъёсын, кытын Папилэнъёсыз но Пичи Каркалайлэнъёсыз борды пыкиськизы. Нюлэсъёсыз кыллизы лымшор палан, кытын Каркалай станция туннэ интыяське, нош турын возьёс — шур дуртӥ.

1872-тӥ арысь документъя мерлэн музъемезлэн площадез 520 десятина вылэм. Гурт луиз Ува-Тукля волостьысь Каркалай мерлэн центрез.

Гуртысь тужгес зол хозяйствоос луизы: Иван Шутовлэнэз, Семён Загребинлэнэз, Варлам Копысовлэнэз, Афанасий Фёдоровлэнэз но Фома Коробейниковлэнэз.

1885-тӥ арын Бадӟым Каркалайын 34 корка луиз. Со вылэм Ува-Тукля волостьлэн ӵукпал люкетысьтыз тужгес бадӟымез гурт.

1931-тӥ арын гуртын «Красный май» колхоз кылдӥз.

Быдӟым Атыкай ож дырын кӧня ке адямиос быризы: И. М. Шутов, Г. Н. Коробейников, М. Н. Коробейников, З. Е. Костляев, Н. И. Дюпин но мукетъёсыз.

1950—1959 аръёсын колхозъёсты огазеяськон бере со «Азин нимо» нимаськыны луиз. 50-тӥ аръёслэн пумазы гуртын 195 адями улэмез. 1963-тӥ арын Бадӟым Каркалай луиз кылдэм «Увинский» совхозлэн люкетэз.

Гурт бусыосты Удмуртиысь МВД-лы сётэмен Бадӟым Каркалайын улон 1985 арысен умойгес луиз но гуртлэн тусбуйез туж воштӥськиз.

Со арын ик колония-поселениез инъямен гурт калыклэн трос малпамъёсыз быдэстӥськизы. Вакчи дыр куспын клуб, вузъюрт, нылпи сад, контора, аптека, библиотека, трос квартираосын юртъёс, мастерскойёс, муш бакча но мукет юртъёс пуктэмын вал.

Улӥсьёсыз[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

1997-тӥ ар 1999-тӥ ар 2010-тӥ ар 2012-тӥ ар
302 адями 287 адями 261 адями 251 адями

Урамъёсыз[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

  • Лесной урам
  • Огородной урам
  • Полевой урам
  • Советской урам
  • Труда урам

Транспорт[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]

Бадӟым Каркалай пыртӥ Ува — Каркалай но Ува — Чекан автомобиль асфальт сюресъёс ортчо. Автобусъёс гуртэз герӟалляло ёрослэн центреныз, Каркалай но Подмой станциосын, Мушковай но Чекан черкогуртъёсын.

  1. http://www.webcitation.org/6XGMZPE6J