9 толсур
← Толсур → | ||||||
Вн | Пкс | Вирн | Па | УдмА | Кӧсн | Ан |
2023 ар |
9 толсур — арлэн 343-тӥ нуналыз (344-тӥ нунал високосной арын) григорианской календарья. Выль арозь 22 нунал кыле.
Али дыре юлиан календарьлэн 26-тӥ Шуркынмонэзлы огкадь луэ.
Праздникъёс[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]
- Коррупциен нюръяськонлэн калыккуспо нуналыз
Луэм учыръёс[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]
- 1425 — римской папа Мартин V кылдытӥз Лёвенысь католической университетэз, Бельгиысь тужгес но вужзэ.
- 1824 — повстанецъёслэн Аякучо дорын вормонзы удалтытӥз Перулэсь независимостьсэ.
- 1903 — Франциысь парламент нылкышноослы быръён право сётӥсь законопроектлы ӝот-ӝот пумит огкылысь кариськиз.
- 1905 — Аристид Брианлэн ӵектэмезъя Франциын черкез кун бордысь висъян сярысь вужкат кутэмын.
- 1917 — крым бигеръёслэн курултайзы ялӥз Крым калык республикаез кылдытон сярысь.
- 1931 — Кыктэтӥ испан республикаез ялон.
- 1941 — Елец кар немец-фашист захватчикъёслэсь мозмытэмын.
- 1953 — компания «Дженерал Электрик» вань ужась коммунистъёсты ужысь палэнтон сярысь ялӥз.
- 1954 — Игра чугун сюрес станцилэн улон интыез пӧрмиз рабочей посёлоклы.
- 1968 — Дуглас Энгелбарт возьматӥз лабораторияз лэсьтэм компьютер шырез.
- 1987 — Палестинаысь нырысетӥ интифада кутскиз.
- 1989 — Ижын усьтӥськиз Удмурт культурая межрегиональной мерлэн учредительной съездэз.
- 1990 — Польшаысь вань калыкен быръем нырысетӥ президент луиз Лех Валенса.
- 2005 — Лондонын «Рутмастер» модельлэн берпум автобусъёсыз эксплуатациысь поттэмын.
- 2006 — тылпу Мускоысь наркологияя эмъяськонниын, 45 адями быриз.
- 2018 — Ижкар вокзалысь ас рейсаз шонтӥз нырысетӥез кык этажъем «Италмас».
Вордскизы[Тупатыны | бамлэсь кодзэ тупатоно]
- 1608 — Джон Мильтон, Англиысь кылбурчи, политик но мыслитель.
- 1842 — Пётр Кропоткин, анархизмлэн ӟуч теоретикез, историк, литератор.
- 1900 — Хасан Туфан, бигер кылбурчи, писатель.
- 1915 — Элизабет Шварцкопф, Германиысь кырӟась (сопрано).
- 1919 — Василий Карпунин, Удмуртиысь инженер-механик, профессор, ИжГТУ-лэн ректорез.
- 1934 — Пётр Семёнов, Удмуртиысь калык художник.
- 1946 — Соня Ганди, Индиысь политик.
- 1952 — Анатолий Вассерман, Россиысь журналист но политической консультант.
- 1953 — Джон Гэвин Малкович, Америкаысь актёр, продюсер но режиссёр, «Оскар» премилэн кык пол номинантэз.